“Ο δήμος μας ξέμεινε στην Ανατολική Αττική”

Του Χρήστου Ν. Πετράκου*

Από την εποχή του σχεδίου Καποδίστριας, στα τέλη της δεκαετίας του 1990, έχουμε συνηθίσει τους δημότες διαφόρων περιοχών να διαμαρτύρονται για διοικητικές αλλαγές που εκείνο αρχικά το σχέδιο και εν συνεχεία το σχέδιο “Καλλικράτης”, επέφεραν στις τοπικές κοινωνίες. Εκτός όμως από τις αλλαγές που έγιναν, υπάρχουν και οι αλλαγές που δεν έγιναν. Δυστυχώς, όμως, μόνο οι αλλαγές που έγιναν προκαλούν αντίδραση. Κυρίως γιατί αναστατώνουν την αδράνεια την οποία έχουμε συνηθίσει.

Οι πόλεις, έχοντας ως συστατικό τους τον άνθρωπο και τις δράσεις του, είναι ζωντανοί οργανισμοί που μεταβάλλονται, ακμάζουν ή παρακμάζουν, μεγαλώνουν ή μικραίνουν, στο πέρασμα του χρόνου, ακολουθώντας την εποχή τους και τις τάσεις που αυτή έχει. Αυτή η ζωντανή πραγματικότητα, των πόλεων, αποτυπώνεται νομικά και διοικητικά με τις μορφές των δήμων και των Περιφερειών, διοικητικών και εκλογικών. Στη συντριπτική πλειοψηφία των δήμων και των Περιφερειών, και στο πλαίσιο αυτών των περιφερειακών ενοτήτων – πρώην νομαρχιών, τα όρια του κάθε μορφώματος έχουν εμπεδωθεί, είτε επειδή μέσα στα πολεοδομικά συγκροτήματα οι δήμοι έχουν ξεκαθαρίσει και οριστικοποιήσει τη χωρική τους αρμοδιότητα σε συνδυασμό με μια οικιστική πραγματικότητα που έχει παγιωθεί, είτε επειδή τα όρια των περιφερειών ή περιφερειακών ενοτήτων βρίσκονται εκτός των πολεοδομικών συγκροτημάτων, σε αγροτικές περιοχές που δεν προβλέπεται να πολεοδομηθούν.

Η εξαίρεση αυτού του κανόνα βρίσκεται στα όρια του λεγόμενου Λεκανοπεδίου των Αθηνών. Ο Δήμος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης υπάγεται διοικητικά στην Περιφερειακή Ενότητα Ανατολικής Αττικής της Περιφέρειας Αττικής και εκλογικά στην Εκλογική Περιφέρεια Αττικής. Την ίδια στιγμή, είναι άρρηκτα συνδεδεμένος, πλέον, με τον αστικό ιστό του Λεκανοπεδίου, όντας αναπόσπαστο μέρος του. Η οικονομική και κοινωνική του καθημερινότητα είναι στραμμένη, εδώ και πολλά χρόνια, προς τους δήμους που συγκροτούν την Περιφερειακή Ενότητα Νότιας Αθήνας, τον Πειραιά και την Αθήνα. Είναι χαρακτηριστικό πως οι διδάσκοντες της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, συνδικαλιστικά και επειδή μπορούσαν σε αυτό το επίπεδο να μην αντιταχθούν στην πραγματικότητα, είναι ενταγμένοι στην ΕΛΜΕ της νότιας Αθήνας. Δεν υπάρχει λοιπόν κανένα επίπεδο της καθημερινότητας, είτε αυτή είναι οι δημόσιες συγκοινωνίες – λεωφορεία και τραμ, τα ταξί, είτε τα δημόσια δίκτυα με πεπερασμένα όρια, όπως αυτό της αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ που μας συνδέει με την Ψυττάλεια, που να μπορεί να περιγράψει τη διοικητική και εκλογική θέση, ή και οποιονδήποτε σύνδεσμο, του Δήμου Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης στην, και με την, Περιφερειακή Ενότητα Ανατολικής Αττικής – μέχρι και ο προσανατολισμός μας είναι δυτικός. Ο μόνος τρόπος να προσεγγίσουμε τη σημερινή πραγματικότητα είναι παραδεχόμενοι πως ο δήμος μας «ξέμεινε» στην Ανατολική Αττική, αυτό που παλιά λέγαμε Τέως Διοικήσεως Πρωτευούσης. Πως η δύναμη της αδράνειας είναι τόσο ισχυρή που ουδείς ασχολήθηκε, ούτε ασχολείται, με το αυτονόητο, να βρεθεί, δηλαδή, ο Δήμος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης και οι πολίτες του, διοικητικά και εκλογικά, εκεί που βρίσκεται η οικονομική, κοινωνική και προσωπική τους καθημερινότητα, στην Περιφερειακή Ενότητα Νότιας Αθήνας, αφού με τους δήμους αυτής της Περιφερειακής Ενότητας ο δήμος και οι δημότες του συνιστούν ενιαία κοινωνική, πολιτική και οικονομική ενότητα και αυτής της περιφερειακής ενότητας είναι αναπόσπαστο μέρος.

Το επερχόμενο αναπτυξιακό συνέδριο της Ανατολικής Αττικής είναι πιθανότατα ο κατάλληλος χώρος και χρόνος για να ανοίξει μια ουσιαστική συζήτηση γύρω από το θέμα για να αξιολογηθούν τα επιχειρήματα κάθε πλευράς.

Σε κάθε περίπτωση το γενικότερο ζήτημα των πολλαπλών και διαφορετικών διοικητικών ορίων αντί του κοινού χωροταξικού σχεδιασμού των διοικητικών αρμοδιοτήτων όλων των δομών του Δημοσίου παραμένει ζητούμενο αλλά και προϋπόθεση για τη μετάβασή μας σε ένα καλύτερο μέλλον.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Αυγή

* Ο Χρήστος Ν. Πετράκος είναι δικηγόρος, μέλος της Ο.Μ. ΣΥΡΙΖΑ Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης