Με την Εναλλακτική Δράση στο Σούνιο και στο Λαύριο
ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΜΑΪΟΥ ΕΞΟΡΜΗΣΗ ΣΕ ΣΟΥΝΙΟ- ΛΑΥΡΙΟ
Η εξόρμηση περιλαμβάνει:
1) Ξενάγηση στον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο.
Στο νοτιότερο άκρο της Αττικής, σε ένα γεωλογικό έξαρμα που βρέχεται στις τρεις πλευρές του από τη θάλασσα, ορθώνεται ο αρχαίος ναός που έκτισαν οι Αθηναίοι για να τιμήσουν και να λατρέψουν τον Ποσειδώνα, τον πανίσχυρο θεό κυρίαρχο της θάλασσας.
Ο οχυρωμένη κορυφή του ακρωτηρίου, θεωρούνταν πάντα από τους Αθηναίους, ως ένα σημείο ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας, καθώς έλεγχε την είσοδο του Σαρωνικού κόλπου. Ήδη από αρκετά νωρίς ο χώρος οχυρώθηκε με ισχυρό τείχος και επανδρώθηκε με αξιόμαχη φρουρά, της οποίας η συντήρηση υπήρξε ένα από τα πάγια μελήματα των Αθηναίων. Επιπλέον το φυσικό λιμάνι που διαμορφώνεται κάτω από το Σούνιο, χρησιμοποιήθηκε ως προχωρημένος ναύσταθμος και διέθετε τους δικούς τους νεόσοικους. Την ιερότητα του χώρου ήδη από τα αρχαϊκά χρόνια, μαρτυρούν οι ομώνυμοι κούροι του Σουνίου που εκτίθενται σήμερα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Βρέθηκαν θαμμένοι κοντά στην κορυφή του λόφου και δηλώνουν ότι ήδη από το 600 π.Χ., το ιερό του Σουνίου δεχόταν σημαντικές αναθέσεις. Ένας πρώτος πώρινος ναός αφιερωμένος στο θεό της θάλασσας είχε ήδη αρχίσει να χτίζεται πριν το 480 π.Χ. Τον καιρό της περσικής επιδρομής η κατασκευή του είχε ήδη προχωρήσει αρκετά. Η καταστροφή του ιερού από τους Πέρσες μετέτρεψε το οικοδόμημα αυτό σε σωρούς ερειπίων.
Οι Αθηναίοι δραστηριοποιήθηκαν ξανά για την ανέγερση ενός νέου ναού επί των χρόνων του Περικλή. Η κατασκευή του νέου ναού χρονολογείται μεταξύ των ετών 444-440, όταν η πόλη βρισκόταν κυριολεκτικά στο απόγειο της ακμής της. Η κορυφή του λόφου ισοπεδώθηκε για αυτόν τον σκοπό και τα απομεινάρια του παλαιού ναού απομακρύνθηκαν και ενσωματώθηκαν στον αμυντικό περίβολο. Ο νέος ναός θα ήταν περίπτερος με δύο κίονες μεταξύ παραστάδων σε πρόδομο και οπισθόδομο, και κατασκευασμένος εξ ολοκλήρου από λευκό μάρμαρο. Μία ζωφόρος με ανάγλυφη κενταυρομαχία διέτρεχε τον πρόναο, ενώ άλλα, πολύ αποσπασματικά σήμερα σωζόμενα γλυπτά, διακοσμούσαν τα αετώματα και τις κορυφές της στέγης. Η κατασκευαστική του ομοιότητα με το ναό του Ηφαίστου στην Αγορά των Αθηνών προδίδει ότι ο αρχιτέκτονας ήταν μάλλον ο ίδιος.
Το μνημείο παρέμεινε όρθιο και ορατό για περισσότερες από δύο χιλιετίες. Από τον 18ο αιώνα όμως αρχίζει η εκτεταμένη λεηλασία του. Σήμερα τμήματα των κιόνων του έχουν αναγνωριστεί στο Chatsworth της Αγγλίας, στη Βενετία και στο Potsdam της Γερμανίας. Τα όρθια απομεινάρια του σεπτού οίκου αποτέλεσαν για αιώνες το κατεξοχήν σημείο αναφοράς των θαλασσινών όταν πλησίαζαν στην είσοδο του Σαρωνικού. Το μνημείο του θεού της θάλασσας, που κατάλευκο υψώνεται σήμερα στην κορυφή του Σουνίου, είναι ακόμα γνωστό στους ναυτικούς ως «Καβοκολώνες», ενώ ενέπνευσε περιηγητές, λογοτέχνες του ρομαντισμού και ποιητές. Η απίστευτη θέα προς το αρχιπέλαγος και τα μαγευτικά ηλιοβασιλέματα το καθιστούν αναμφίβολα ένα μοναδικό μνημείο.
2)Ξενάγηση στα σημαντικότερα μνημεία του Λαυρίου
Η πόλη του Λαυρίου, κτισμένη εξ ολοκλήρου από την αρχή από το 1865, με βάση άρτιο ρυμοτομικό σχέδιο, κοσμείται με μεγάλες πλατείες, άλση, ελεύθερους χώρους και πλήθος σημαντικών νεοκλασσικών κτηρίων. Χαρακτηριστικό είναι το πλήθος των φοινίκων που κοσμεί τις λεωφόρους, τις πλατείες και προπάντων το φημισμένο άλσος γνωστό στους γηγενείς ως “Περιβολάκια”, τώρα ως “Φοινικόδασος”. Αξιοθέατα είναι τα νεοκλασσικά κτήρια, όπως τα γραφεία της πρώτης μεταλλευτικής εταιρείας στο λιμάνι που σήμερα στεγάζουν το Δημαρχείο, το κτήριο του παλαιού Δημαρχείου (τώρα ΚΕΠ και Ιστορικό Αρχείο), το κτήριο των Φιλομούσων (τώρα Πολιτιστικό Κέντρο), το κτήριο του παλαιού Α΄ Δημοτικού Σχολείου, το κτήριο της Φιλαρμονικής “Ευτέρπη”, η κεντρική αγορά, καθώς και πολλά άλλα ιδιωτικά κτήρια. Αξιόλογοι είναι και οι ναοί, καθώς και τα αναπαλαιωμένα ιστορικά βιομηχανικά κτήρια που σήμερα στεγάζουν κυρίως πολιτιστικές δραστηριότητες, όπως το άλλοτε Μηχανουργείο και το Χυτήριο της Εταιρείας των Μεταλλουργείων Λαυρίου και φυσικά το Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου (ΤΠΠΛ) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου που στεγάζεται στις εγκαταστάσεις της άλλοτε κραταιάς Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου (Compagnie Française des Mines du Laurium).
Στην αρχαιότητα η ονομασία Λαύριο αφορούσε γενικότερα τη μεταλλευτική περιοχή της Λαυρεωτικής, αλλά είχε και ειδικότερη σημασία αφού περιέγραφε και το αρχαίο Αττικό χωριό που βρισκόταν στην θέση της σημερινής πόλης. Για το Λαύριο έχουν αναφέρει πολλοί αρχαίοι συγγραφείς μεταξύ των οποίων, κατ΄ αλφαβητική σειρά, οι: Αισχίνης, Αισχύλος, Αριστοτέλης, Αριστοφάνης, Δημοσθένης,
Διόδωρος Σικελιώτης, Θουκυδίδης, Λυσίας, Ξενοφών, Πλίνιος, Πολύαινος,
Τη μεταλλευτική δραστηριότητα στην περιοχή του Λαυρίου και στον γειτονικό Θορικό ξεκίνησε πριν το 3.000π.Χ. Η εκμετάλλευση των μεταλλείων συνεχίστηκε αδιάπαυστα μέχρι και τον 6ο αιώνα π.χ. οπότε και αναφέρεται συστηματική και εντατική εκμετάλλευση των αργυρομολυβδούχων μεταλλευμάτων. Από τις αρχές του 6ου αιώνα π.Χ. η Αθήνα, χρησιμοποιώντας Άργυρο από τα μεταλλεία Λαυρίου, έκοψε ασημένια νομίσματα, τις περίφημες “λαυρεωτικές γλαύκες”. Την εποχή του Πεισίστρατου δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στην εκμετάλευση των μεταλλείων και τα έσοδα διατέθηκαν για δημόσια έργα. Με τις μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη που πραγματοποιήθηκαν μετά την πτώση της τυρανίδας τα μεταλλεία κρατικοποιήθηκαν. Μετά την μάχη του Μαραθώνα, ο Θεμιστοκλής έπεισε τους Αθηναίους να διαθέσουν το εισόδημα που προερχόταν από τα ορυχεία για την κατασκευή πλοίων. Έτσι, θέσπισε την θεμελίωση του Αθηναϊκού πολεμικού ναυτικού και κατέστησε δυνατή την νίκη στην ναυμαχία της Σαλαμίνας.
Τα ορυχεία ή μεταλλεία Λαυρίου, τα οποία ανήκαν στο κράτος, και στα οποία εξορυσσόταν άργυρος, δίνονταν για την αξιοποίησή τους σε «εργολάβους» για ένας συγκεκριμένο σταθερό ποσό και ένα μέρος της εργασίας. Οι σκλάβοι μισθώνονταν αποκλειστικά. Σημαντικό γεγονός στην ιστορία του Λαυρίου ήταν η επανάσταση των δούλων της Λαυρεωτικής, το 413 π.Χ., κατά τη διάρκεια της Σπαρτιατικής κατάληψης της Δεκελείας. Στο διάστημα αυτό οι Αθηναίοι αναγκάστηκαν να κόψουν χάλκινα νομίσματα.
Η εκμετάλλευση των ορυχείων διατηρήθηκε μέχρι τον 2ο αιώνα π.Χ. οπότε και εγκαταλείφθηκαν. Ο Παυσανίας που πέρασε από την περιοχή τον 2ο αιώνα μ.Χ. αναφέρεται για αυτά σαν κάτι από το παρελθόν.
Ο αρχαίος τρόπος εξόρυξης πραγματοποιείτο με εκσκαφές, φρέατα και στοές για την εξόρυξη του μεταλλεύματος. Η επεξεργασία το μεταλλεύματος γινόταν σε επίπεδα και κυκλικά “πλυντήρια”, ενώ ακολουθούσε η εκκαμίνευση σε κτιστούς φούρνους. Λόγω μεγάλης έλλειψης νερού, κατασκευάζονταν δεξαμενές στις οποίες συνέλεγαν το νερό της βροχής. Στοές, πηγάδια,δεξαμενές νερού, φούρνοι,ίχνη από κατοικίες κοιλώματα και άλλες διατάξεις σώζονται σε δεκάδες σημεία της Λαυρεωτικής,ορατές ακόμη και σήμερα.
Πρόγραμμα εξόρμησης
8.00 π.μ, αναχώρηση από Βούλα
( παραλιακή – Συγγρού – Σύνταγμα – Ομόνοια )
8.30 π.μ. επιβίβαση στην Ομόνοια
18.30 μμ Αναχώρηση για Αθήνα
Δηλώσεις συμμετοχής
Νέλλη Γιαχανατζή
2104538187 και 6955493480
Μαρια Κορομηλά
210- 8991145 και 6940- 308757
και στο e-mail [email protected]