Πέθανε η γλύπτρια αστικού τοπίου Νέλλα Γκόλαντα: Τα έργα της σε Γλυφάδα και Παλαιό Φάληρο
Η Νέλλα Γκόλαντα, η διεθνώς καταξιωμένη «γλύπτρια του αστικού τοπίου», πέθανε σε ηλικία 82 ετών αφήνοντας πίσω της σπουδαία πολιτιστική κληρονομιά. H σπουδαία γλύπτρια με καταγωγή από τη Λάρισα, έμενε στο Πανόραμα της Βούλας. Το καλλιτεχνικό της αποτύπωμα έμεινε ανεξίτηλο καθώς είναι η δημιουργός πίσω από έργα τοπίου όπως: η Πλατεία Φλοίσβου Παλαιού Φαλήρου (1976–1982), η γλυπτή Προκυμαία Φλοίσβου στο Παλαιό Φάληρο (1984–1986), το γλυπτό Θέατρο Αιξωνής στη Γλυφάδα (1984–1992)
Την είδηση του θανάτου της γνωστοποίησε ο ηθοποιός Βαγγέλης Κολώνας με ανάρτησή του σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά: «”Έφυγε” Νέλλα Γκόλαντα… Η είδηση του θανάτου της Λαρισαίας γλύπτριας αστικού τόπου Νέλλας Γκόλαντα , μ’ ένα Μάη βουρκωμένο και με βοριά ήταν μια είδηση που με πάγωσε… Ήταν φίλη μου, την ήξερα πολλά χρόνια και ήταν γέννημα θρέμμα της Λάρισας… Κόρη του “γιατρού των φτωχών”, Γκόλαντα. Σπούδασε στη σχολή Καλών Τεχνών ειδικεύτηκε στο ψηφιδωτό για να γίνει η μοναδική γλύπτρια αστικού τοπίου στην Ελλάδα. Πόσο τυχαίο είναι που οι δύο νομπελίστες ποιητές μας Ελύτης και Σεφέρης θαύμασαν και μίλησαν εγκωμιαστικά για το έργο της. Αναμόρφωσε πολλές πλατείες, όπως στον Φλοίσβο του Ν. Φαλήρου στη Νέα Μάκρη. Στη Λάρισα, στην Πλατεία Ταχυδρομείου, στην Πλατεία Μιχαήλ Σάπκα (Κεντρική Πλατεία) ο “Πηνειός” – σημείο αναφοράς για την πόλη με προοπτική να ενωθεί με το Αρχαίο θέατρο. Δύο δίδυμες παρουσίες στη Λάρισα… Πρόσφατα βραβεύτηκε η πρόταση της και εύχομαι να υλοποιηθεί… Ο ποιητής του Φωτός, ο Ελύτης, είχε πει: “κι ένα πόντο πιο ψηλά να πάτε άνθρωποι, Ευχαριστώ θα σας πει ο Θεός…”. Η Νέλλα Γκόλαντα με το έργο της ανέβηκε στον Όλυμπο των Αθανάτων… Καλό ταξίδι Νέλλα…».
Το έργο της Νέλλας Γκόλαντα
Γεννημένη στην Αθήνα ως Νέλλα (Πηνελόπη-Ελένη) Γκόλαντα, η ίδια είχε καταγωγή από τα ορεινά Αμπελάκια του Νομού Λάρισας όπως αναφέρει σε δημοσίευμά του ο ιστότοπος larissanet.
Σπούδασε Χαρακτική, Ψηφιδωτό και Τέχνη του Βιβλίου στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών. Γρήγορα, ανέπτυξε ενδιαφέρον για την αναμόρφωση του αστικού περιβάλλοντος μέσω της τέχνης. Για παράδειγμα, χαρακτηριστικό του έργου «Κατοικοιμένα Γλυπτά Τοπία» είναι ο συνολικός σχεδιασμός, η προσέγγιση και ο συμβολισμός.
Ξεχώριζε για τη γλυπτική τοπίου μεγάλης κλίμακας και ιδιαίτερα την ειδίκευσή της στο τρίπτυχο αρχιτεκτονική-γλυπτική-περιβάλλον στην κλίμακα του ανθρώπου. Το 1995 μαζί με την αρχιτέκτονα Ασπασία Κουζούπη, δημιούργησαν την ομάδα «Γλυπτά Αρχιτεκτονικά Τοπία», σχεδιάζοντας και υλοποιώντας έργα τοπίου μεγάλης κλίμακας.
Το καλλιτεχνικό της αποτύπωμα έμεινε ανεξίτηλο καθώς είναι η δημιουργός πίσω από έργα τοπίου όπως: η Πλατεία Φλοίσβου Παλαιού Φαλήρου (1976–1982), η γλυπτή Προκυμαία Φλοίσβου στο Παλαιό Φάληρο (1984–1986), το γλυπτό Θέατρο Αιξωνής στη Γλυφάδα (1984–1992), η Πλατεία Ταχυδρομείου (1993–1996) και η Κεντρική Πλατεία (1996–1998) στη Λάρισα. Στην Πλατεία Ταχυδρομείου, ο Γλυπτός Ποταμός (1993-1996) επαναδημιουργεί τη σχέση της Λάρισας με το ποτάμι της. Ενα έργο που διεκδίκησε το βραβείο Τοπίου σε διαγωνισμό του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Επιπλέον, εργάστηκε για την πεζοδρόμηση–σύνδεση του περιβάλλοντος χώρου του Α΄ Αρχαίου Θεάτρου της Λάρισας (2006), τον παραλιακό Ποδηλατόδρομο –Πεζόδρομο Ραφήνας–Νέας Μάκρης (1992–1995), τον Βοτανικό Κήπο στο Άλσος Βεΐκου (1993), τον Υπαίθριο Χώρο του Νέου Δημαρχείου Παλαιού Φαλήρου (2005–2006), την Κεντρική Πλατεία Γλυφάδας Βάσω Κατράκη (2005–2008).
Εχει συμμετάσχει και διακριθεί σε Μπιενάλε Ευρωπαϊκού Αρχιτεκτονικού Τοπίου. Για παράδειγμα, έργα της βραβεύτηκαν το 1970 στη Μεσογειακή Biennale Αλεξάνδρειας, το 1973 στο Σάο Πάολο, το 1983 στην Αλεξάνδρεια, το 1999 στη Βαρκελώνη, το 2003 στη Βαρκελώνη, το 2005 στη Βαρκελώνη, το 2006 στη Βαρκελώνη, το 2006 Βενετία, το 2007 στο Παρίσι, το 2010 & 2012 στη Βαρκελώνη, το 2012 στο Μιλάνο και το 2016 στη Βενετία.
Ταυτόχρονα, οι εικαστικές της επεμβάσεις στο δημόσιο χώρο έχουν συμπεριληφθεί σε βιβλία και περιοδικά τέχνης, αρχιτεκτονικής και γλυπτικής και έχει εκδοθεί και μονογραφία.
«Αν δεν ήμουν ποιητής και ήμουν εικαστικός θα έκανα τέτοια έργα» είχε πει ο Οδυσσέας Ελύτης εντυπωσιασμένος από τα έργα της Νέλλας Γκόλαντα, της σπουδαίας Ελληνίδας γλύπτριας που ταυτίστηκε, όσο λίγοι, με την ρηξικέλευθη διαμόρφωση του αστικού τοπίο, και έφυγε σήμερα από τη ζωή, σε ηλικία 82 ετών, έχοντας αφήσει ανεξίτηλη την μοναδική καλλιτεχνική σφραγίδα της σε πολλά σημεία της χώρας.
Από την υπέροχη γλυπτή Προκυμαία του Φλοίσβου στο Παλαιό Φάληρο μέχρι το εντυπωσιακό γλυπτό Θέατρο Αιξωνής στη Γλυφάδα κι από τον αριστοτεχνικό Γλυπτό Ποταμό στην Πλατεία Ταχυδρομείου και το Αρχαίο Θέατρο στην ιδιαίτερη πατρίδα της, τη Λάρισα, μέχρι τον Βοτανικό Κήπο στο Άλσος Βεΐκου το αποτύπωμα της Νέλλης Γκόλαντα στον αστικό ιστό είναι ισχυρό, απολύτως αναγνωρίσιμο, μια διαχρονική ζωντανή νότα ανθρωπισμού και δημιουργίας.
«Πιστεύω ότι ο δημόσιος χώρος είναι η μεγάλη ευκαιρία στις σύγχρονες πόλεις μας να αναπτυχθεί, να διαμορφωθεί και να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο συνειδητοποίησης και εξανθρωπισμού της καθημερινότητας ώστε να λειτουργήσει ως εφαλτήριο για τη βαθειά κατανόηση, επαφή και σύνδεση με το φυσικό, ιστορικό και ανθρωπογενές τοπίο κάθε πόλης» έλεγε με νόημα η ίδια. Κι αυτή την βαθιά πεποίθησή της τήν εξέφρασε εμπράκτως μεταμορφώνοντας τις άχαρες τσιμεντένιες πλατείες σε φιλικά κομψοτεχνήματα, τιθασεύοντας τα σκληρά αστικά υλικά με στοιχεία της φύσης και της απαράμιλλης γλυπτικής τέχνης της.
Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, πως το όνομά της είχε ξεπεράσει τα στενά όρια της πατρίδας της και η καλλιτεχνική της ακτινοβολία είχε εκπέμψει διεθνώς γεγονός που επιβεβαιώνεται εμπράκτως από τα διθυραμβικά σχόλια που προσέλκυσαν τα έργα της σε παγκόσμιο επίπεδο, τις αναφορές για τις γλυπτικές επεμβάσεις της σε σημαντικές ξένες εκδόσεις αλλά και τα διεθνή βραβεία που τής απονεμήθηκαν στη Μεσογειακή Biennale Αλεξάνδρειας, στο Σάο Πάολο, στην Αλεξάνδρεια, στη Βαρκελώνη, στη Βενετία και αλλού. Πηγή: kathimerini.gr – protothema.gr
Η ανάρτηση του δημάρχου Παλαιού Φαλήρου, Γιάννη Φωστηρόπουλου:
“Έφυγε από κοντά μας η σπουδαία γλύπτρια πολεοδομικού τοπίου Νέλλα Γκόλαντα.
Άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα της στο Παλαιό Φάληρο με το έργο της “Η Κεντρική Πλατεία Φλοίσβου στο Παλαιό Φάληρο” (1976 – 1978) καθώς και η φυσική προέκτασή της προς τη μεριά της θάλασσας “Η Γλυπτή Προκυμαία Φλοίσβου” (1984 – 1986).
Η κεντρική πλατεία της πόλης μας μάλιστα, ήταν το πρώτο έργο που παρουσιάστηκε στο Συμβούλιο της Ευρώπης από την Ελλάδα το 1983 ως «ολική τέχνη», χώρους που αποτελούν «χρηστικά» έργα τέχνης, μπαίνουν στη ζωή μας και ανοίγουν διάλογο με τις ποιότητες του τοπίου με απροσδόκητο τρόπο. Καλό ταξίδι κα Νέλλα. Σας ευχαριστούμε.”