AstraZeneca: Συνίσταται η δεύτερη δόση με διαφορετικό εμβόλιο; Τι δείχνουν οι έρευνες

Προβληματισμό προκαλεί η αλλαγή πλεύσης της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών για την χορήγηση του εμβολίου της AstraZeneca. Η σύσταση να σταματήσει ο εμβολιασμός με το συγκεκριμένο σκεύασμα σε ηλικίες κάτω των 60 ετών στη χώρα μας, επαναφέρει στο προσκήνιο την πιθανότητα χορήγησης «κοκτέιλ» εμβολίων αν και προς το παρόν στη χώρα μας συστήνεται η ολοκλήρωση του εμβολιασμού με τις δύο δόσεις εμβολίου. Νατάσα Παυλοπούλου/newsbomb.gr

Στην Ελλάδα, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών επιμένει στη σύσταση για ολοκλήρωση του εμβολιασμού με την ίδια εταιρεία.

Η πρόεδρος της Επιτροπής Μαρία Θεοδωρίδου, μετά από ερώτηση για το ενδεχόμενο δεύτερης δόσης με εμβόλιο άλλης εταιρείας (mix & match) εξήγησε ότι «αυτό το πρόγραμμα του mix and match, δηλαδή της χρησιμοποίησης δύο εμβολίων ή αν δεν υπάρχει σημαντικός λόγος, υπάρχουν άτομα τα οποία κάνουν αλλεργία σημαντική στο AstraZeneca, είναι κάτι το οποίο έχει υιοθετηθεί σε μικρή κλίμακα σε κάποιες χώρες. Υπάρχουν μελέτες οι οποίες δείχνουν ότι έχει ανεπιθύμητες ενέργειες, περισσότερες αλλά όχι σημαντικές, αλλά δεν ξέρουμε σε βάθος χρόνου ποιο θα είναι το ανοσολογικό αποτέλεσμα αυτού του συνδυασμού. Πιθανόν να είναι και άριστο. Αλλά την συγκεκριμένη στιγμή, είναι ένα ερωτηματικό το να κάνουμε ένα συνδυασμό δύο διαφορετικών εμβολίων».

«Και είναι και το θέμα χρόνου. Δηλαδή, έχουμε τονίσει ότι το καλύτερο εμβόλιο, ο καλύτερος εμβολιασμός είναι ο γρηγορότερος. Επομένως το να αλλάξουμε και να αναζητήσουμε μία δεύτερη δόση οπωσδήποτε διαφορετική, οπωσδήποτε θα τους οδηγήσει και σε απώλεια χρόνου σημαντικού» συμπλήρωσε η κυρία Θεοδωρίδου.

Πράσινο φως της Ιταλίας στο συνδυασμό εμβολίων
H ιταλική κυβέρνηση ανέστειλε την περασμένη εβδομάδα τη χορήγηση του εμβολίου της AstraZeneca στις ηλικίες κάτω των 60, ύστερα από τον θάνατο μίας έφηβης που πέθανε από θρόμβωση.

Χθες η ρυθμιστική αρχή φαρμάκων της Ιταλίας (AIFA), ανακοίνωσε οτι οι Ιταλοί ηλικίας κάτω των 60 ετών που έλαβαν την πρώτη δόση του εμβολίου AstraZeneca κατά της Covid-19 (γνωστό ως Vaxzevria) μπορούν να κάνουν διαφορετικό εμβόλιο όταν λάβουν τη δεύτερη δόση τους. Η δεύτερη δόση μπορεί να γίνει με τα εμβόλια BioNTech/Pfizer ή Moderna.

«Με βάση κλινικές μελέτες που δημοσιεύθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες, η επιστημονική επιτροπή της AIFA αποφάσισε να εγκρίνει τη μείξη εμβολίων», αναφέρει το ανακοινωθέν προσθέτοντας ότι θα μπορούσαν να χορηγηθούν εμβόλια που αναπτύχθηκαν από την Pfizer και τη Moderna σε άτομα που εμβολιάστηκαν την πρώτη φορά με AstraZeneca.

Η Τεχνική-Επιστημονική Επιτροπή του Φαρμακευτικού Οργανισμού συνεκτίμησε «το αλλαγμένο επιδημιολογικό σενάριο», «την απουσία συγκεκριμένων ενδείξεων» αντίθετα από τους κατασκευαστές και την «ανάγκη να συνεχιστεί η ομαλή εκστρατεία εμβολιασμού». Η δεύτερη δόση με διαφορετικό εμβόλιο έδειξε «μια σημαντική ενίσχυση της απόκρισης αντισωμάτων και ένα καλό προφίλ αντιγονικότητας». Δύο ξένες μελέτες υποστηρίζουν τα συμπεράσματα των Ιταλών.

Αρκετές ιταλικές περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένης της Λομβαρδίας και του Λάτσιο, τηρούσαν στάση αναμονής στους εμβολιασμούς μέχρι να ξεκαθαρίσει το ζήτημα.

Τι δείχνει νέα γερμανική μελέτη
Ένας συνδυασμός των εμβολίων AstraZeneca (πρώτη δόση) και Pfizer-BioNTech (δεύτερη δόση), πυροδοτεί μια εξαιρετικά ισχυρότερη ανοσολογική απόκριση, σε σύγκριση με τον εμβολιασμό με ένα μόνο σκεύασμα, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα νέας γερμανικής μελέτης.

Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Σάαρλαντ της δυτικής Γερμανίας, διαπίστωσαν ότι τα άτομα τα οποία έλαβαν πρώτη δόση του εμβολίου της AstraZeneca και δεύτερη δόση του εμβολίου των Pfizer-BioNTech, έδειξαν ισχυρότερη ανοσοαπόκριση από αυτήν που εμφάνισαν άτομα, τα οποία είχαν λάβει δύο δόσεις του ίδιου εμβολίου.

Στη Γερμανία, μετά την έγκρισή του από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) τον Ιανουάριο, το εμβόλιο της AstraZeneca κατά της COVID-19 χορηγήθηκε σε όλους τους ενήλικες. Λόγω ορισμένων περιστατικών θρομβώσεων, ωστόσο, η Μόνιμη Επιτροπή Εμβολιασμών της Γερμανίας (Stiko) τον Απρίλιο συνέστησε τον εμβολιασμό με AstraZeneca μόνο στα άτομα άνω των 60 ετών.

Αυτό σήμαινε ότι πολλοί άνθρωποι που είχαν λάβει στην πρώτη δόση εμβολιασμού το σκεύασμα της AstraZeneca, έπρεπε να λάβουν Pfizer-BioNTech ή Moderna κατά τη δεύτερη δόση. Σήμερα, όλοι οι ενήλικοι στη Γερμανία, ανεξάρτητα από την ηλικία τους, μπορούν να εμβολιαστούν ξανά με AstraZeneca, εάν ο ασθενής και ο γιατρός έχουν συνομιλήσει σχετικά με τους κινδύνους πριν από τον εμβολιασμό.

Μπορεί λοιπόν να προχωρήσει ο πλανήτης στο «κοκτέιλ» εμβολίων;
Οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές λοιπόν μπορούν να συστήσουν «mix-and-match» εμβολίων για όλο τον πληθυσμό; Όχι ακόμη. Τα ευρήματα από το Πανεπιστήμιο του Σάαρλαντ είναι προκαταρκτικά και δεν έχουν ακόμη αξιολογηθεί πλήρως επιστημονικά, ανακοίνωσαν οι ειδικοί.

Προτού οι ερευνητές δημοσιεύσουν επίσημα τα ευρήματά τους, θα εξετάσουν το ρόλο που διαδραματίζει η ηλικία και το φύλο των ασθενών, για παράδειγμα, και επίσης θα εστιάσουν στο κατά πόσο κάποιοι συνδυασμοί εμβολίων μπορούν δυνητικά να προκαλέσουν πιο σοβαρές παρενέργειες.

Παρόλο που δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη η πλήρης αξιολόγηση δεδομένων, η ομάδα που διεξήγαγε τη μελέτη δήλωσε την έκπληξή της για τα σαφή αποτελέσματα που προκύπτουν μέχρι τώρα. «Γι ‘αυτό θέλαμε να μοιραστούμε τα αποτελέσματά μας τώρα και να μην περιμένουμε να ολοκληρωθεί η διαδικασία επιστημονικής αξιολόγησης», ανέφερε η καθηγήτρια Μαρτίνα Σέστερ.

Δέκα φορές περισσότερα αντισώματα
Σύμφωνα με τους ερευνητές, 250 άτομα συμμετείχαν στη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο στο Χόμπουργκ του Σάαρλαντ, τους τελευταίους μήνες. Ορισμένοι έλαβαν δύο δόσεις AstraZeneca, κάποιοι έλαβαν δύο δόσεις BioNTech-Pfizer και μια τρίτη ομάδα έλαβε μία δόση AstraZeneca, ακολουθούμενη από μία Pfizer-BioNTech.

Οι ερευνητές συνέκριναν τη ισχύ της ανοσολογικής απόκρισης των συμμετεχόντων δύο εβδομάδες μετά τη δεύτερη δόση. «Δεν εξετάσαμε απλώς τον αριθμό των αντισωμάτων κατά του κορονοϊού που ανέπτυξαν οι συμμετέχοντες, αλλά και πόσο αποτελεσματικά ήταν τα λεγόμενα αντισώματα εξουδετέρωσης», εξήγησε η κ. Σέστερ. «Αυτό μας περιγράφει πόσο καλά τα αντισώματα εμποδίζουν τον ιό να εισέλθει στα κύτταρα μας» .

Όσον αφορά στην ανάπτυξη αντισωμάτων, ο διπλός εμβολιασμός με Pfizer-BioNTech καθώς και ο συνδυασμός AstraZeneca-Pfizer ήταν σημαντικά πιο αποτελεσματικός από τον διπλό εμβολιασμό με AstraZeneca. Ειδικότερα, οι συμμετέχοντες στην έρευνα που έκαναν έναν από τους δύο πρώτους συνδυασμούς δόσεων, παρήγαγαν περίπου 10 φορές περισσότερα αντισώματα σε σύγκριση με όσους έλαβαν δύο δόσεις AstraZeneca.

Για εμβόλια που απαιτούν δύο δόσεις, οι αξιωματούχοι υγείας συνήθως συνιστούσαν η δεύτερη δόση να είναι ίδια με την πρώτη. Δεδομένου ότι δεν υπήρξαν αλλαγές στις συστάσεις για το εμβόλιο των Pfizer-BioNTech, υπάρχουν λίγες περιπτώσεις ατόμων που έλαβαν πρώτη δόση Pfizer και δεύτερη AstraZeneca.

Αξιοσημείωτη αύξηση αντισωμάτων «δείχνει» και ισπανική έρευνα

Η έρευνα της ισπανικής CombivacS, που διεξήχθη με 663 συμμετέχοντες στο Carlos III Health Institute στη Μαδρίτη, κατέληξε σε παρόμοιο συμπέρασμα. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nature. Όπως και τα αποτελέσματα του Πανεπιστημίου του Σάαρλαντ, δεν είναι ακόμη οριστικά.

Τα δύο τρίτα των συμμετεχόντων έλαβαν δεύτερη δόση από το εμβόλιο Pfizer-BioNTech μετά την πρώτη δόση με AstraZeneca. Το τελευταίο τρίτο των συμμετεχόντων στην έρευνα δεν είχε λάβει δεύτερη δόση εμβολίου, τη στιγμή που κοινοποιήθηκαν τα αρχικά αποτελέσματα.

Η Μαγδαλένα Καμπίν, ερευνήτρια της μελέτης της CombivacS στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Vall d’Hebron της Βαρκελώνης, ανέφερε ότι όσοι έλαβαν συνδυασμό εμβολίων, άρχισαν να παράγουν πολύ υψηλότερα επίπεδα αντισωμάτων μετά τη δεύτερη δόση, και αυτά τα αντισώματα κατάφεραν να αναγνωρίσουν και να απενεργοποιήσουν τον κορωνοϊό SARS-CoV-2 σε εργαστηριακές δοκιμές.

«Φαίνεται ότι το εμβόλιο των Pfizer-BioNTech ενίσχυσε σημαντικά τις αποκρίσεις αντισωμάτων έπειτα από μια δόση AstraZeneca», δήλωσε ο ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο McMaster, στο Χάμιλτον του Καναδά, Ζου Σινγκ, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη. Πρόσθεσε, δε, ότι η ενίσχυση φαίνεται να είναι ακόμη πιο έντονη σε άτομα που είχαν λάβει δεύτερη δόση του εμβολίου AstraZeneca.

Το θέμα με την ισπανική μελέτη -εκτός από το γεγονός ότι δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί- είναι ότι δεν υπάρχει κάποια άμεση σύγκριση με άτομα που έλαβαν δύο δόσεις του ίδιου εμβολίου.

Η ανάμειξη εμβολίων δεν αναγνωρίζεται παντού

Παρόλο που τα αρχικά αποτελέσματα είναι πολλά υποσχόμενα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εξακολουθεί να συμβουλεύει να κατά του «κοκτέιλ» εμβολίων. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να εκτιμηθεί εάν αυτή είναι μια ασφαλής προσέγγιση, λέει η εκπρόσωπος του ΠΟΥ Μάργκαρετ Χάρις.

Στη Γερμανία, ωστόσο, κάποιος θεωρείται πλήρως εμβολιασμένος εάν έχει λάβει δύο δόσεις του ίδιου εμβολίου, όπως επίσης αν έχει αναμίξει τα εμβόλια. Η γερμανική κυβέρνηση ακολουθεί τις οδηγίες του Ινστιτούτου Paul Ehrlich (PEI).

Αυτό όμως δεν ισχύει σε όλες τις χώρες. Στον Καναδά, για παράδειγμα, έχει εγκριθεί το mix and match εμβολίων, ενώ στις ΗΠΑ συνεχίζονται οι μελέτες.

Και στην ΕΕ, μένει να δούμε αν ο συνδυασμός εμβολίων θα αναγνωριστεί από το πιστοποιητικό ψηφιακού εμβολιασμού, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε ισχύ τον Ιούλιο.

Ο συνδυασμός εμβολίων «πρέπει να εξεταστεί σοβαρά»
Αν και μιλάμε για προκαταρκτικά αποτελέσματα επί του παρόντος, ο συνδυασμός AstraZeneca και BioNTech-Pfizer φαίνεται να είναι πολλά υποσχόμενος ως προς την ανοσοποίηση έναντι της COVID-19
Αυτό όμως δεν συμβαίνει επειδή τα εμβόλια είναι κατά κάποιο τρόπο παρόμοια.
Τα δύο εμβόλια αντιπροσωπεύουν δύο διαφορετικές τεχνικές (αδενοϊός – mRNA). Οι ερευνητές δεν διαθέτουν ακόμη αρκετές πληροφορίες ως προς το γιατί ο συνδυασμός αυτών των δύο εμβολίων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη ανοσοαπόκριση.

Το εμβόλιο AstraZeneca είναι ένα παραδοσιακό εμβόλιο «ιικού φορέα». Χρησιμοποιεί μια εκδοχή ήπιου ιού για να διαβιβάσει με ασφάλεια οδηγίες σε ανθρώπινα κύτταρα, τα οποία μαθαίνουν να δημιουργούν αντισώματα κατά του κορονοϊού.

Το BioNTech είναι ένα εμβόλιο mRNA, ένα νέο είδος μεθόδου ανοσοποίησης. Τα εμβόλια MRNA διδάσκουν στα ανθρώπινα κύτταρα πώς να φτιάξουν μια πρωτεΐνη που με τη σειρά της προκαλεί ανοσοαπόκριση και παραγωγή αντισωμάτων.

Η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Σάαρλαντ, Μαρτίνα Σέστερ, δήλωσε ότι ανυπομονεί να δει περισσότερες έρευνες σχετικά με τον συνδυασμό διαφορετικών τύπων εμβολίων και του τρόπου αλληλεπίδρασης τους. «Πιστεύουμε ότι εάν άλλες ερευνητικές ομάδες καταλήξουν σε συμπεράσματα παρόμοια με τα δικά μας, ο συνδυασμός εμβολίων φορέα και mRNA πρέπει να εξεταστεί σοβαρά», είπε. Πηγή: Reuters, Deutsche Welle