Τι νεότερες γνώσεις έχουμε για τη λοίμωξη COVID-19

Ποια είναι τελικά τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της λοίμωξης COVID-19; Ποιες ηλικίες «χτυπάει» η νόσος; Τι συμβαίνει με τα παιδιά; Μεταφέρεται ο ιός στο έμβρυο αν μολυνθεί η έγκυος; Τι συμβαίνει με τους εμβολιασμούς; Υπάρχουν φάρμακα για τον κορωνοϊό και ποια είναι αυτά; Πόσο αποτελεσματικά είναι;

Ο κ. Δημήτρης Καφετζής, Ομότιμος Καθηγητής Παιδιατρικής ΕΚΠΑ, Λοιμωξιολόγος και Σύμβουλος Διοίκησης Παιδιατρικής Metropolitan Hospital, μας ενημερώνει για ό,τι άναρωτιόμαστε και ό,τι γνωρίζει μέχρι στιγμής η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα για τη λοίμωξη.
Χαρακτηριστικά συμπτώματα σε ενηλίκους και παιδιά
Σύμφωνα με το CDC η χαρακτηριστική τριάδα συμπτωμάτων της νόσου, πυρετός, βήχας, αναπνευστική δυσχέρεια, παρουσιάζεται σπανιότερα στα παιδιά από όσο στους ενηλίκους. Στις ΗΠΑ σε άτομα νεότερα των 18 ετών το 73% παρουσίασαν τουλάχιστον το ένα από τα τρία συμπτώματα, ενώ στις ηλικίες 18-64 το ποσοστό ήταν 93% (μετά από ανάλυση 149.082 καταγεγραμμένων περιπτώσεων έως τις 2 Απριλίου). Στα παιδιά τα 58% παρουσίασαν πυρετό, το 54% βήχα και το 13% αναπνευστική δυσχέρεια, ενώ στους ενηλίκους τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 71%, 81% και 43% αντίστοιχα (MMWR April 6, 2020). Η κεφαλαλγία και οι μυαλγίες ήταν συχνότερες από την αναπνευστική δυσχέρεια, καθώς και ο πονόλαιμος στα παιδιά. Τα συμπτώματα από το πεπτικό ήταν συγκρίσιμα σε ενηλίκους και παιδιά. Ανάλογη αναφορά από την Κίνα για τα παιδιά ανέβαζε τον βήχα στο 48,5% και τον πυρετό στο 41,5%.
• Ενδομήτρια μεταφορά του ιού στο έμβρυο από πάσχουσα μητέρα δεν έχει μέχρι στιγμής διαπιστωθεί, καθώς και το αν ο μητρικός θηλασμός μπορεί να ευθύνεται για μετάδοση της νόσου στο βρέφος, δεδομένου ότι ο ιός δεν ανευρίσκεται στο μητρικό γάλα (Rasmussen SA, Thomson LA. Jama Pediatrics, April 8, 2020 online).
• Δεδομένου ότι η συχνότητα εκδήλωσης της νόσου στο παιδί είναι σαφώς χαμηλότερη σε σχέση με τον ενήλικο, ο κίνδυνος μεταφοράς του ιού από το παιδί, που φαινομενικά δεν έχει σημεία ή συμπτώματα της νόσου, είναι υπαρκτός και εξηγεί τους λόγους για τους οποίους τα σχολεία έμειναν κλειστά.
• Ωστόσο, θα πρέπει να τονιστεί ότι το παιδί με υποκείμενη νόσο και ιδιαίτερα αυτό που βρίσκεται υπό ανοσοκαταστολή κινδυνεύει να νοσήσει σοβαρότερα.
• Οι εμβολιασμοί των παιδιών πρέπει να γίνονται όπως έχουν προγραμματιστεί χωρίς καμιά παράλειψη. Αυτό πιστεύουν όλοι οι ειδικοί και αυτό συνιστάται από την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής.
• Ο Παιδίατρος οφείλει να εμβολιάζει τα βρέφη και παιδιά που παρακολουθεί καθώς επίσης να εξετάζει όσα πάσχουν και έχουν ανάγκη παιδιατρικού ελέγχου. Οφείλει, ωστόσο, να θεωρεί και να αντιμετωπίζει κάθε μικρό που εμβολιάζει ή εξετάζει ως φέροντα τον ιό, όπως οφείλει να θεωρεί και τον εαυτό του ως φέροντα το ιό και αναλόγως να προφυλάσσει και να προφυλάσσεται.
Φάρμακα που δοκιμάζονται ή/και χορηγούνται στην αντιμετώπιση της λοίμωξης COVID-19.

1. Χλωροκίνη και υδροξυχλωροκίνη: χρησιμοποιούνται για >100 έτη ως ανθελονοσιακά και προσφάτως για την αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και του ερυθηματώδους λύκου. Τα φάρμακα αυτά δοκιμάζονται μόνα ή σε συνδυασμό με αζιθρομυκίνη. Ακόμα, δοκιμάζονται για την πρόληψη της νόσου σε επαγγελματίες υγείας. Ο μηχανισμός δράσης της χλωροκίνης φαίνεται να είναι η παρεμπόδιση εισόδου του ιού στο κύτταρο, ίσως με την τροποποίηση του όξινου περιβάλλοντος που απαιτεί ο ιός. Στη γειτονική Τουρκία ο καθηγητής Mahir Ozmen δοκιμάζει τη χλωροκίνη σε συνδυασμό με ψευδάργυρο, βιταμίνη C και D.
2. Kaletra ((lopinavir και ritonavir): πρόκειται για αντι-HIV φάρμακο που μέχρι σήμερα δεν έχει δώσει ικανοποιητικά αποτελέσματα στους πάσχοντες από λοίμωξη COVID-19.
3. Avigan: πρόκειται για νέο αντιγριπικό φάρμακο με την κοινόχρηστη ονομασία favipinavir. Παράγεται στην Ιαπωνία από την Fujifilm Pharmaceuticals, έχει χρησιμοποιηθεί στην Κίνα και τα αποτελέσματα από τη χρήση του δεν έχουν ικανοποιήσει.
4. Remdesivir: πρόκειται για τον αντι- Ebola παράγοντα που μέχρι σήμερα έχει δώσει τα καλύτερα αποτελέσματα στη μάχη κατά της COVID-19.
5. Interferon Beta: αντι-ιικός παράγοντας που χορηγείται σε ορισμένες ιογενείς λοιμώξεις, κυρίως των πνευμόνων. Δοκιμάζεται σε συνδυασμό με άλλα αντι-ιικά φάρμακα.
6. Χορήγηση έτοιμων αντισωμάτων: αυτό μπορεί να γίνει με πλάσμα αίματος ατόμων που νόσησαν και ιάθηκαν και το πλάσμα φέρει αντισώματα κατά του ιού. Η διαδικασία αυτή είναι πιο άμεση και δοκιμάζεται πειραματικά, αλλά μπορεί να γίνει πιο εξειδικευμένη αν απομονωθούν τα εν λόγω αντισώματα και παρασκευαστούν μονοκλωνικά αντισώματα κατά του ιού, που φαίνεται ότι θα είναι αποτελεσματικότερα. Ήδη έχουν παρασκευαστεί και δοκιμάζονται μόνα ή σε συνδυασμούς με άλλα φάρμακα.
7. Μονοκλωνικά αντισώματα που χρησιμοποιούνται στη ρευματοειδή αρθρίτιδα: αυτά δεν έχουν καμιά σχέση με τον ιό, αλλά έχει διαπιστωθεί ότι μειώνουν σημαντικά την παραγωγή κυτταροκινών, που φαίνεται ότι κατακλύζουν τους βαριά πάσχοντες συμβάλλοντας στην έντονη φλεγμονή που παρατηρείται στους ασθενείς αυτούς.
8. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) δεν στηρίζει τις μελέτες που αφορούν τη χλωροκίνη, τη ριμπαβιρίνη και τα κορτικοστεροειδή.
   Ο οργανισμός FDA μέχρι σήμερα έχει εγκρίνει περί τα 20 test ανίχνευσης του ιού με μοριακές μεθόδους ή ανίχνευσης των αντισωμάτων κατά του ιού με ορολογικές μεθόδους. Έχει επίσης εγκρίνει τη μελέτη 44 εμβολίων κατά του κορωνοϊού.
   Φάρμακα ενισχυτικά του αμυντικού συστήματος του ανθρώπου δεν υφίστανται, σύμφωνα με το «Coronavirus (COVID-19) Health Center» των ΗΠΑ.