Νέα Σμύρνη: 106 χρόνια από την Γενοκτονία των Ποντίων – To γλυπτό του Βάσου Καπάνταη

Νέα Σμύρνη, Πλατεία Χρυσοστόμου – Άλσος Μνήμης – «Πρόσφυγες από την Πέργαμο» του γλύπτη Βάσου Καπάνταη (1978)

της Ελένης Γρηγοριάδου

Σε μαρμάρινη πλάκα στο έδαφος αναγράφεται: «Τον Αύγουστο του 1922 οι Τούρκοι εξόντωσαν με ομαδικές σφαγές τον άμαχο πληθυσμό της Περγάμου και της περιφέρειά της. Στην ιερή μνήμη των μαρτύρων και ηρώων αυτών του έθνους και με ακλόνητη πίστη στο γυρισμό στην προγονική Μικρασιατική γη ο Σύλλογος «Άτταλος» το Ηρώον αυτό δι’ εράνων ανήγειρε το 1978.

Έσεται νόστιμον ήμαρ»

Θεωρείται ότι η αναφερόμενη ως ”Ομηρική” φράση «Έσεται ήμαρ νόστιμον» είναι δικής του ”εν ποιητική αδεία” έμπνευσης με τη μίξη των δύο αυθεντικών ομηρικών φράσεων ”νόστιμον ἦμαρ” και ”ἒσ(σ)εται ἦμαρ” που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνουν αντίστοιχα : ” η μέρα της επιστροφής” και ” θα έρθει η μέρα ” η δε φράση ”έσεται ήμαρ νόστιμον” μεταφράζεται ακριβώς ”θα έρθει η μέρα της επιστροφής” εννοώντας πάντα ως τόπο την πατρίδα. Εάν παρατηρήσει κανείς προσεχτικά αυτό το καταπληκτικό γλυπτό θα δει ότι κάποιες γυναικείες μορφές έχουν περασμένο στο λαιμό τους το κλειδί!

Ο Βάσος Καπάνταης, βραβευμένος γλύπτης της μεταπολεμικής περιόδου, συγγραφέας και ποιητής, με καταγωγή από την Πέργαμο της Μικράς Ασίας, γεννήθηκε το 1924 στην Μυτιλήνη όπου και πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του έως τον θάνατο του πατέρα του. Κατόπιν με την μητέρα του μετακινήθηκαν στην Αθήνα και εγκαταστάθηκαν αρχικά στον Νέο Φάληρο και ύστερα στην Νέα Σμύρνη όπου φοίτησε στην Ευαγγελική Σχολή. Εξαίρετα δείγματα των γλυπτών του κοσμούν την Πλατεία Χρυσοστόμου. Πέθανε στις 18 Δεκεμβρίου του 1990.