Της στραβής εξουσίας, ο Κάφκα της έλειπε…

(imaginistes.com)

Για τες θρησκευτικές μας δοξασίες —

ὁ κούφος Ἰουλιανός εἶπεν «Ἀνέγνων, ἔγνων,

κατέγνων». Τάχατες μᾶς ἐκμηδένισε

με το «κατέγνων» του, ὁ γελοιωδέστατος.

 

Τέτοιες ξυπνάδες ὅμως πέρασι δεν ἔχουνε σ’ εμᾶς

τους Χριστιανούς. «Ἀνέγνως, ἀλλ’ οὐκ ἔγνως• εἰ γαρ ἔγνως,

οὐκ ἄν κατέγνως» ἀπαντήσαμεν ἀμέσως.

 Κ. Π. Καβάφης, “Οὐκ ἔγνως”, 1928

Σχετικά με το θέμα που ανέκυψε, για τον τρόπο αντίδρασης του σωματείου εργαζομένων Αγίου Δημητρίου απέναντι στην παρουσία του δημοσιογράφου Μανώλη Αναγνωστάκη, στην παρουσίαση του βιβλίου του Πέτρου Τατσόπουλου στο χώρο της Δημοτικής βιβλιοθήκης, ο Μιχάλης Κυριακίδης τοποθετήθηκε δημόσια με άρθρο του, στο site των Imaginistes. Οι Imaginistes καταδικάζουν όλα τα εκφυλιστικά φαινόμενα φασιστοποίησης της κοινωνίας μας, από όπου και αν αυτά προέρχονται, και συντάσσονται με το κείμενο του Μιχάλη Κυριακίδη.

Οι Imaginistes απευθύνθηκαν στην τοπική εξουσία, Δήμαρχο και Πρόεδρο Πολιτιστικού Οργανισμού, καλώντας τους ουσιαστικά να πράξουν το αυτονόητο, ως όφειλαν, πρώτοι αυτοί. Σε αυτή τη δημόσια επιχειρηματολογία, ο αντίλογος από τον θεσμό και τα όργανά του, ήταν μια αιχμή με ειρωνική διάθεση, από το προσωπικό profil της Δημάρχου, η οποία απαντά ως απλός δημότης και όχι ως άρχουσα.

Έτσι λοιπόν η κυρία Μαρία Ανδρούτσου, μας εκσφενδόνισε μια ρήση του Κάφκα και μας εκμηδένισε τάχα… Τη διαβάσαμε με τη δέουσα προσοχή, αφού είναι αφιερωμένη, και την αναλύσαμε.

Η ανάρτησή της ούτε λογική είναι, ούτε γενναία. Έχει ξηρό ύφος, μια μάλλον φτωχή και άνοστη ειρωνεία και μια βουκολική απλότητα, παρότι επιμελήθηκε με δέος τη σύνταξη και επικαλέστηκε και έναν μέγιστο συγγραφέα. Με νόστιμο τρόπο, ομολογουμένως, μας περιπαίζει, επικαλούμενη τον Κάφκα, για να πέσει η ίδια τελικά στην παγίδα και να μας αποδείξει περίτρανα την παραδοξολογία της.

Το σίγουρο είναι, ότι τα φιλολογικά της προσόντα μας εξέπληξαν. Μας γεννήθηκαν πολλά ερωτήματα. Γιατί ο Κάφκα; Γιατί το συγκεκριμένο βιβλίο; Και γιατί το συγκεκριμένο απόφθεγμα;

Εμείς βεβαίως οι αδαείς, τι να ξέρουμε από Κάφκα; Έλληνες είμαστε, τον Καβάφη μόνο γνωρίζουμε.

Εμφανίζεται όμως αναπάντεχα στη διασκεδαστική της ανάρτηση, ένα παράδοξο φαινόμενο κατά έναν τρόπο, φυσικό δε, κατά έναν άλλον.

Στη Δίκη του Κάφκα, ο τραπεζοϋπάλληλος Γιόζεφ Κ., ένας συνηθισμένος άνθρωπος, ανίκανος για οποιαδήποτε έξαρση, που ζει μια ανούσια και συνηθισμένη ζωή, κατηγορείται ξαφνικά για κάτι το οποίο δεν έχει κάνει, από ένα σύστημα εξουσίας που τον ξεπερνά, και δεν μπορεί να βρει απαντήσεις στις δίκες που τον σύρουν.

Το παράδοξο είναι πως δεν αντιλαμβανόμαστε πώς ακριβώς ταυτίζεται η κ. Ανδρούτσου με τον Γιόζεφ Κ., δεδομένου ότι εμείς επικαλεστήκαμε τον ρόλο της ως Δημάρχου (εξουσίας) για την τοποθέτησή της στο θέμα, και όχι την προσωπική της άποψη ως ιδιώτης. Διαφαίνεται ως εκ τούτου, η πνευματική σύγχυση στην οποία έχει περιέλθει η σκέψη της.

Ενισχύεται δε αυτή μας η πεποίθηση, επειδή μας αποκαλεί «φίλους», γεγονός που δείχνει ότι απεκδύεται το ρόλο της Δημάρχου και μιλά ως ένας απλός πολίτης που συντάσσεται απέναντι στην εξουσία, όπως ο Γιόζεφ Κ.. Εμείς δεν επικαλεστήκαμε καμία φιλία σε έναν δημόσιο διάλογο με επιχειρήματα, γιατί πιστεύουμε ακράδαντα τη ρήση του Αριστοτέλη: «Η ηθική ξεκινά εκεί που σταματάει η φιλία». Διαφωτίζοντας την κ. Ανδρούτσου, την ενημερώνουμε πως οι φιλίες ή οι έχθρες έχουν θέση ή εξαντλούνται σε άλλους χώρους και για άλλους λόγους.

Από την άλλη, το φυσικό φαινόμενο απέναντι στο προηγούμενο παράδοξο, είναι ότι καταλαβαίνουμε και συμμεριζόμαστε την ταύτισή της με τον τραπεζοϋπάλληλο Γιόζεφ Κ. Είναι φυσικό! Η κ. Ανδρούτσου, εκτός από καθηγήτρια, διετέλεσε υπάλληλος της Εμπορικής Τραπέζης επί σειρά ετών, πριν ανέβει στο θώκο της Δημαρχίας και μας ατενίζει από ψηλά.

Εκείνο όμως που αδυνατούμε να καταλάβουμε και μας ξεπερνά, είναι πότε, πώς και με ποιο τρόπο άλλαξε αυτή η ισορροπία μέσα της και θέτει εαυτόν στη θέση του απλού πολίτη και τους Imaginistes στη θέση της εξουσίας;

Αλλά είναι ενδιαφέρον ο «διαβολικός» τρόπος που η γλώσσα, ακόμα και όταν λέει ψέμματα, λέει πάντα την αλήθεια, εκφράζοντας το υποσυνείδητο και τους φόβους του…

Υ.Γ. Ο Γιόζεφ Κ. στο τέλος τι απέγινε; Ας διαφωτίσει το αμόρφωτο ποίμνιό της, μιας και το έχει διαβάσει…